Święto Konstytucji w szkole
Treść
W związku z tym, że nie możemy obchodzić wspólnie w szkole uroczystej akademii z okazji Święta Narodowego Trzeciego Maja - ustanowionego na pamiątkę uchwalenia Konstytucji 3 maja w 1791 r., prezentujemy najważniejsze treści historyczne dotyczące tego wydarzenia, jak również utwory poetyckie i muzyczne w interpretacji naszych uczniów, które można obejrzeć na naszym kanale YouTube oraz profilu Facebook.
230 lat temu- 3 maja 1791 r. Sejm Wielki pod przewodnictwem marszałka Stanisława Małachowskiego uchwalił pierwszą ustawę zasadniczą w Rzeczypospolitej, która została nazwana Konstytucją 3 maja. Była to pierwsza w Europie, a druga na świecie ustawa zasadnicza określająca ustrój polityczny państwa, uprawnienia władz oraz obowiązki i prawa obywateli. Redagowaniem tej ustawy zajmowali się przede wszystkim Ignacy Potocki, Hugo Kołłątaj i król Stanisław August Poniatowski. Ogłoszenie i wcielenie w życie praw zawartych w konstytucji miało na celu zreformowanie państwa i jego wzmocnienie wewnętrzne, jak również umocnienie pozycji Polski na arenie międzynarodowej.
.W drugiej połowie osiemnastego wieku państwo polskie chyliło się ku upadkowi.
W 1772 roku Rosja, Prusy, i Austria doprowadziły do pierwszego rozbioru Polski i narzuciły Rzeczypospolitej system rządów, który kontrolowany był przez ich ambasadorów.
Władza królewska uległa osłabieniu, skarb państwa świecił pustkami, dlatego grupa posłów- patriotów zawiązała na Sejmie Czteroletnim, obradującym w latach 1788-1792, stronnictwo patriotyczne, które dążyło do przeprowadzenia w Polsce reform.
Największym dziełem Sejmu Czteroletniego zwanego Sejmem Wielkim było zredagowanie i uchwalenie Konstytucji 3 maja.
Ustawa wprowadzała trójpodział władzy na:
ustawodawczą - jej funkcję pełnił sejm,
wykonawczą - sprawowaną jako rząd przez Straż Praw z królem na czele
sądowniczą - sprawowaną przez niezawisłe sądy.
Zniesiono liberum veto, wolną elekcję, a wprowadzono dziedziczność tronu oraz zatwierdzanie uchwał sejmowych większością głosów poselskich. Zniesiono podział Rzeczypospolitej na Polskę i Litwę, ustanawiając jedno państwo-Rzeczpospolitą Polską, które miało być odtąd monarchią konstytucyjną.
Ogłoszenie Konstytucji nie spodobało się władczyni Rosji-carycy Katarzynie i części magnatów Polski, dlatego doprowadzili oni do utworzenia w roku 1992 konfederacji targowickiej, której celem było unieważnienie Konstytucji 3 maja i przywrócenie dawnego ustroju Rzeczypospolitej. Nastąpiła wojna polsko- rosyjska, która zakończyła się klęską obrońców konstytucji i doprowadziła do II rozbioru Rzeczypospolitej.
W roku następnym - 1794 Tadeusz Kościuszko zorganizował powstanie przeciwko Rosji, którego celem była obrona niepodległości Polski i odzyskanie utraconych wcześniej ziem. Niestety insurekcja kościuszkowska zakończyła się klęską, co ostatecznie doprowadziło do trzeciego rozbioru i wymazania Rzeczypospolitej z mapy Europy na 123 lata.
Mimo niewoli Polacy nie zapomnieli o tak ważnym wydarzeniu, jak uchwalenie Konstytucji 3 maja i kultywowali pamięć o nim przez cały okres rozbiorów. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości Sejm ustanowił w 1919 r.( na pamiątkę Konstytucji 3 maja) Narodowe Święto Trzeciego Maja. Obecnie mocą ustawy z 1990 r. dzień 3 maja jest świętem państwowym obchodzonym jako Święto Narodowe Trzeciego Maja.
